Lễ hội Katê, một truyền thống dân gian lâu đời và độc đáo của người Chăm theo đạo Bàlamôn ở tỉnh Bình Thuận, không chỉ mang ý nghĩa tưởng nhớ đến các vị thần mà còn là dịp cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng thuận lợi, lứa đôi hòa hợp, cùng sự sinh sôi nảy nở của con người và vạn vật. Trong lễ hội này, không chỉ người Chăm địa phương mà còn những người Chăm ở khắp nơi quay về, hội tụ cùng gia đình, bạn bè và người thân.
Vào ngày 04/4/2022, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã chính thức đưa Lễ hội Katê của người Chăm tỉnh Bình Thuận vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia. Quyết định này không chỉ là cơ sở pháp lý quan trọng mà còn giúp nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước đối với hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể trong tỉnh nói chung và Lễ hội Katê nói riêng. Đồng thời, nó cũng nhấn mạnh vào việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cộng đồng người Chăm tỉnh Bình Thuận, cũng như các tổ chức và cá nhân tham gia vào nghiên cứu và thực hành di sản văn hóa phi vật thể này, từ đó đóng góp vào phát triển du lịch và thúc đẩy kinh tế – văn hóa – xã hội địa phương.
Suốt hơn 15 năm qua, Lễ hội Katê đã được tỉnh Bình Thuận tổ chức tại tháp Pô Sah Inư (phường Phú Hài, thành phố Phan Thiết) và trở thành một trong 6 lễ hội tiêu biểu được tỉnh chọn để phát triển du lịch. Không chỉ đáp ứng nhu cầu tâm linh và tình cảm của người Chăm, lễ hội Katê còn góp phần quảng bá văn hóa và hình ảnh của Bình Thuận đến với du khách trong nước và quốc tế.
Lễ hội Katê mang đến nhiều hoạt động khác nhau, từ các nghi lễ tại đền và tháp đến thôn, xóm và các gia đình. Tại các đền và tháp, có những lễ đón rước y trang, lễ mở cửa đền và tháp, lễ tắm tượng thần, lễ mặc y phục cho tượng thần, cùng những màn múa cầu an và dâng lễ. Cuối cùng, có lễ múa mừng với các điệu múa của thiếu nữ Chăm hòa nhịp với tiếng đàn Kanhi, tiếng trống Baranưng, tiếng trống Ghi-năng và tiếng kèn Saranai.
Sau phần lễ, Lễ hội Katê tiếp tục với các hoạt động hội, bao gồm những trò chơi dân gian độc đáo như hội thi dệt vải, làm gốm, đội nước, múa quạt, đánh cồng chiêng, ca hát; trưng bày gốm và thổ cẩm; cúng Katê thần làng; cùng nhiều trò chơi dân gian và hoạt động giao lưu thể thao.
Các gia đình và dòng họ cũng tổ chức Lễ hội Katê riêng để quy tụ thành viên gia đình, tôn vinh ông bà và cha mẹ, đồng thời giáo dục thế hệ trẻ biết ơn và kính trọng tổ tiên, cầu mong một năm mới đầy may mắn và phát đạt trong công việc.
